Είναι έθιμο των Θεοφανείων στο Επταχώρι.

Το χορεύουν έξι ζευγάρια νέων. Ντυμένες με την τοπική παραδοσιακή «στόφα» οι κοπέλες, ενώ οι νεαροί με άσπρη φουστανέλα. Οι “ντάμες” και οι “καβαλιέροι”, έτσι τους έλεγαν στο χωριό!  Οι δώδεκα χορευτές, μέχρι αρχές δεκαετίας ’60, ήταν μόνο άντρες, δηλαδή οι έξι ήταν άντρες ντυμένοι με τη γυναικεία “στόφα”.
Και βέβαια με τα όργανα των οργανοπαιχτών μας Χαλκιάδων: κλαρίνο, νταούλι, ακορντεόν, βιολί.
Το χόρευαν έξι φορές πηγαίνοντας από μαχαλά σε μαχαλά, τώρα χορεύεται μόνο στην πλατεία.
Τα τελευταία χρόνια χορεύεται το καλοκαίρι, στο πανηγύρι της αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου), ενώ στις 6 Ιανουαρίου σπάνια το βλέπουμε, αφού δεν βρίσκονται εύκολα τα έξι ζευγάρια νέων που χρειάζονται για να το “παίξουν”…

κλικ πάνω στη φράση: Παλιές φωτογραφίες με γαϊτανάκι από την συλλογή του Τζημοπούλειου Μουσείου

Το γαϊτανάκι έφερε στο Επταχώρι ο δάσκαλος Νίκος Ξανθόπουλος απ΄την Πελοπόννησο, που δίδαξε στο χωριό μας 1892-1895. Ψάχνοντας για το παλιότερο γαϊτανάκι μέσω των παλιών φωτογραφιών Επταχωρίου, το έμαθα (το 2019) από την κόρη τού Επταχωρίτη Ζώη Λάρου, που ήταν απ΄τους ιδρυτές του Πολιτιστικού Συλλόγου στη δεκαετία 1930.
Γράφει ο Κώστας Μάνος στο βιβλίο του «Λαογραφία Επταχωρίου», 1962:
«Χορεύοντας σε ρυθμό βάλς τα έξι ζευγάρια πλέκουν και ξεπλέκουν αριστοτεχνικά, με αντίστροφα εναλλασσόμενες συναντήσεις καβαλιέρηδων και νταμών, δώδεκα πολύχρωμες κορδέλες που συγκρατούνται απ΄την κορυφή ενός κονταριού. Ένας που διευθύνει το γαϊτανάκι δίνει το σύνθημα για την έναρξη και την παύση του χορού. Όλη η συνοδεία γυρίζει στις γειτονιές και το χορεύουν, άλλοι δε, που αποτελούν την επιτροπή, γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι, μαζεύουν χρήματα και τα διαθέτουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς και έργα στο χωριό.»
(Στα νεότερα χρόνια δεν μαζεύουν χρήματα)
Γαϊτανάκι 2023 
(κλικ)

———————————————

Ιωάννα Λουλάκη