Πετρογέφυρα Επταχωρίου

Ένα ρέμα που πηγάζει από τις ορθοπλαγιές Πετρίτσι του Βοΐου και καταλήγει στο Ζουζουλιώτικο ποτάμι, χωρίζει τον μαχαλά Παπαλία απ΄το υπόλοιπο χωριό. Τούτο το ρέμα, που κατά τους χειμερινούς μήνες γινόταν ορμητικό, αδιάβατο, οι Επταχωρίτες το δάμασαν χτίζοντας ένα μονότοξο πέτρινο γεφύρι. Το συνολικό του μήκος είναι 19μ., το ύψος 5,50μ., το πλάτος 2,20μ. και το άνοιγμα του τόξου του 10μ. Δυστυχώς καμιά πληροφορία για την ταυτότητα του γεφυριού δεν σώζεται.

(Φωτογραφίες και κείμενο του Αργύρη Παφίλη, δημοσιογράφου-περιηγητή-καλλιτέχνη από την Κοζάνη, από το «Οδοιπορικό στο Έπταχώρι Καστοριάς» τον Μάρτιο 2007. Το υλικό προβλήθηκε στο WEST της Κοζάνης και στο TV100 της Θεσσαλονίκης.)

Γεφύρι Κουσιουμπλή

Σε μικρή απόσταση από την εθνική οδό Επταχωρίου-Ιωαννίνων, στην περιοχή Επταχωρίου, πάνω στο Ζουζουλιώτικο ποτάμι βρίσκεται χτισμένο το μονότοξο γεφύρι του Κουσιουμπλή.

Κάποτε το γεφύρι συνέδεε το Επταχώρι με τη Ζούζουλη, τη Φούρκα τής Ηπείρου και τα βοσκοτόπια τού Προφήτη Ηλία και του Κούτσουρου.

Ο πρώτος μελετητής των γεφυριών της Μακεδονίας, Γιώργος Τσότσος, έχει γράψει: «Υπάρχει η προφορική παράδοση, που διασώθηκε από ενενηντάχρονους Επταχωρίτες (1994), ότι το γεφύρι χτίστηκε το 19ο αιώνα και, ίσως, λίγο νωρίτερα, τέλη 18ου. Κατά την κατασκευή του εργάστηκαν οι Επταχωρίτες μαστόροι Γεώργιος Δήμου, Τσιαμοχρήστος και οι αδελφοί Γαλάνη». (Γεώργιος Π. Τσότσος, Μακεδονικά Γεφύρια, Θεσσαλονίκη 1997, 95)

Άγνωστοι είναι ο χορηγός και ο πρωτομάστοράς του.

Το 1988 το γεφύρι  χαρακτηρίστηκε έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Συντηρήθηκε αρχές δεκαετίας ’90 με έξοδα κυρίως της Κοινότητας Επταχωρίου.

Έχει μήκος 33μ., ύψος 8μ., πλάτος 2,4μ. και άνοιγμα τόξου 14μ. Στο κέντρο του τόξου στη θέση κλειδί το σημείο δηλαδή που κλειδώνει η κατασκευή βρίσκεται μια μικρή λιθανάγλυφη κεφαλή.

βίντεο Σπύρου Μαντά

Ο Σπύρος Μαντάς δίνει περισσότερα για το γεφύρι μας στο (κλικ) Αρχείο Γεφυριών Ηπειρώτικων 

Γεφύρι Κουσιουμπλή

-Γεφύρι, πετρογέφυρο, στης Ζούζουλης το ρέμα
ακλόνητο κι απείραχτο σε χιόνια και βροχές,
περήφανο, μορφόχτιστο τραβάς το κάθε βλέμμα.
Πόσους αιώνες κουβαλάς και πόσες εποχές;

Λεπτόχτιστο μ’ αλύγιστο το τόξο σου, δοξάρι,
πόσα ασκέρια σήκωσε που βγαίναν στα χωριά!
Πόσοι ξωμάχοι διάβηκαν με ήλιο με φεγγάρι
παλεύοντας για το ψωμί μα και τη λευτεριά!

Τα χρόνια δε σε γέρασαν, πώς το μπορείς κι αντέχεις,
που τον εχθρό στα πόδια σου μέρα και νύχτα έχεις;
αφού το ρέμα βουερό τις ρίζες σου χτυπάει
και να σε ρίξει βούλεται κι όλο λυσσομανάει;

-Ποτέ δεν το φοβήθηκα το άγριο ποτάμι
γιατί με χτίσανε γερά μαστόροι με μεράκι.
Την πέτρα και την τέχνη τους πάνω από τ’ άσπρα βάζαν
και την καρδιά τους οδηγό όσα και να τους τάζαν.

Αυτό που χρόνια μ’ απειλεί και τρώει τα σωθικά μου
είναι του τόπου η ερημιά που έπεσε βαριά,
μόνο πουλιά φτεροκοπούν πάν’ απ’ τ’ ακρόλιθά μου,
οι άνθρωποι μ’ αφήσανε και χάθηκαν μακριά.

Τραγούδια, γέλια κοριτσιών, μαλώματα μανάδων,
βελάσματα, χουγιάσματα, φλογέρες των τσοπάνων,
σαν άχυρα σκορπίσανε μέσα σε καταιγίδα,
σιωπή απλώθηκε βαθιά. –Υπάρχει πια ελπίδα;

-Μες στους ψιθύρους των οξιών, τους βόγγους των ελάτων,
αχνές φωνές διακρίνονται καινούριων μηνυμάτων,
που φτάνουν από μακριά, φτάνουν κι από τα ξένα,
ίσως να δείχνουν πως κινά κάποια καινούρια γέννα.

Οι άνθρωποι που έφυγαν στης φτώχειας τον αιώνα
κι έπεσαν δίχως όνειρο στου πλούτου τον αγώνα,
τις ρίζες τους ζητούν ξανά, τ’ απλά που έχουν χάσει,
ρίχνουν τα μάτια στα βουνά, στον ήλιο και στα δάση.

Μιχάλης Κεραμάρης
(από το βιβλίο «Επταχώρι, στίχοι και εικόνες»)

Γεφύρι Νάκα

Είναι χτισμένο πάνω στο ρέμα που διασχίζει το Επταχώρι στην είσοδο του χωριού, ερχόμενοι από τον Πεντάλοφο, η περιοχή ονομάζεται «Κρυονέρι». Δίπλα υπήρχε παλιά ο μύλος του Νάκα. Έχουν γίνει παρεμβάσεις με σκυρόδεμα Σε μικρή απόσταση βρίσκονταν το γεφύρι του Κυρατζή από το οποίο σώζονται μόνο τα βάθρα του. Τα δύο αυτά γεφύρια ένωναν το Επταχώρι με το μονοπάτι που οδηγούσε στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου και στον Πεντάλοφο

(Φωτογραφίες-κείμενο Αργύρη Παφίλη)

Επιμέλεια σελίδας: Ιωάννα Λουλάκη